สหกรณ์ออมทรัพย์กับภาวะทางเศรษฐกิจในปี 2550 (13/09/2550)

วรเทพ ไวทยาวิโรจน์

จากสภาพเศรษฐกิจของไทยนับจากปลายปี 2549 มีแนวโน้มถดถอยเรื่อยมาจนถึง ณ ปัจจุบัน ซึ่งภาวะถดถอยเช่นนี้ย่อมส่งผลกระทบต่อสภาวะโดยรวมของประเทศ ไม่ว่าจะเป็นภาการเกษตร ภาคอุตสาหกรรม ภาคทางการเงิน การลงทุน ซึ่งหากพิจารณาถึงปัจจัยและเหตุของปัญหาที่เกิดขึ้นที่ส่งผลให้เกิดภาวะถดถอยเช่นนี้ คงจะหลีกหนีไม่พ้นภาวะที่ไม่มีความมั่นคงทางการเมืองที่ยังไม่มีความแน่นอน อีกทั้งความไม่สงบทางภาคใต้ โดยมองได้ว่าเป็นเหตุปัจจัยจากภายในประเทศ รวมถึงความผันผวนทางด้านเศรษฐกิจโลก ไม่ว่าจะเป็นด้าน ราคาน้ำมันที่มีการเปลี่ยนแปลงตลอดเวลา อัตราดอกเบี้ย อัตราแลกเปลี่ยนเงินตราต่าง-ประเทศ ที่ตอนนี้เงินบาทมีอัตราที่แข็งค่าขึ้นอย่างมาก เมื่อเทียบกับสกุลเงินดอลล่าร์สหรัฐ รวมถึงเงินสกุลอื่นๆ และมีแนวโน้มที่จะแข็งค่าอย่างต่อเนื่อง ด้วยเหตุผลดังกล่าวข้างต้นส่งผล กระทบศักยภาพต่อภาคการส่งออกของไทย ทำให้สินค้าการเกษตรมีแนวโน้มการส่งออกที่ลดลง การบริโภคภายในประเทศ การลงทุนรวม รวมทั้งค่า GDP ลดลงอย่างต่อเนื่อง ด้วยเหตุนี้ ทำให้ภาครัฐมีการออกมาตรการเพื่อกระตุ้นให้ภาวะเศรษฐกิจไม่ให้ตกต่ำไปกว่าที่เป็นอยู่ ไม่ว่าจะเป็นการชะลอการปรับขึ้นอัตราภาษีมูลค่าเพิ่ม การปรับลดอัตราดอกเบี้ย การควบคุม ราคาสินค้าประเภทอุปโภคบริโภค การควบคุมค่าอุปโภค-บริโภคต่างๆ การลงทุนในโครงการขนาดใหญ่ การปรับอัตราเงินเดือนข้าราชการ ผลักดันแผนการส่งออกที่ส่งผลดีต่อผู้ส่งออกออกมาตรการทางด้านการเงิน การลงทุน อีกทั้งมีการร่วมมือของสถาบันทางการเงินในการ พยายามหาทางช่วยเหลือให้ผ่านพ้นภาวะทางเศรษฐกิจ ซึ่งหากมองสถานะทางการเงินของประชาชนในภาคครัวเรือนแล้ว จะเห็นได้ว่าการใช้จ่ายต่อครัวเรือนมีแนวโน้มปรับลดลงไม่ว่าจะพิจารณาจากการใช้จ่ายผ่านบัตรเครดิตที่ลดลง จำนวนเงินฝากที่น้อยลง และการเพิ่มขึ้นของหนี้สิน จากเหตุดังกล่าวข้างต้น อาจกล่าวได้ว่าผลกระทบทางด้านเศรษฐกิจมีผลโดยตรงต่อการบริโภค การเก็บออม ความสามารถในการชำระหนี้ของประชาชนโดยตรง ทั้งที่เป็นภาคเอกชนและข้าราชการ โดยบุคคลกลุ่มหนึ่งมีภาระผูกพันโดยตรงกับสหกรณ์ออมทรัพย์ เมื่อบุคคลที่มีภาระต่อสหกรณ์ฯ มีผลกระทบทางด้านการเงิน ย่อมหลีกหนีไม่พ้นที่จะมีผลกระทบต่อสหกรณ์ออมทรัพย์ทั้งทางตรงและทางอ้อม ไม่ว่าจะเป็นความสามารถในการใช้หนี้ การออม การเพิ่มทุนที่มีแนวโน้มลดลง ภาระหนี้สินเพิ่มขึ้น ความเสี่ยงของตัวสหกรณ์ หนี้ค้างชำระเพิ่มขึ้น สินทรัพย์หมุนเวียน เงินปันผล เงินเฉลี่ยคืนที่ลดลงด้วยสภาพที่สหกรณ์ต้องเผชิญในปัจจุบัน ดังนั้น สหกรณ์จะต้องหาทางออกเพื่อให้คงสถานะให้เป็นสถาบันที่พึ่งทางเศรษฐกิจของสมาชิก โดยการนำกลยุทธ์มาใช้กับสภาวการณ์ที่เป็นอยู่ ได้แก่

การกอบกู้อุดมการณ์สหกรณ์ที่สำคัญ 4 ประการ คือ

เศรษฐกิจพอเพียง โดยสหกรณ์ต้องพลิกผันตนเองให้บริหารสมาชิกอยู่ในกรอบแห่งวิสัยที่มีความพอดีและพอเพียงต่อการดำเนินชีวิต ทั้งทางด้านการใช้ไม่ว่าจะทางด้านการเงิน อุปกรณ์์ เวลา คน ให้มีการบริโภคที่พอเพียง ทั้งในด้านของปริมาณคุณภาพ คุณธรรม รู้จัประมาณตน มีเหตุ มีผล รู้ถึงสถานการณ์ มีความรู้ในการแยกแยะสภาพ สภาพแวดล้อม สถานการณ์ นโยบายต่างๆ หรือหลักเกณฑ์ อีกทั้งสร้างภูมิคุ้มกันให้มีความมั่นคงและยั่งยืน มีเงินสำรอง มีเงินสะสม มีพันธบัตร และวางระบบงานที่ดี

การพึ่งพาตนเอง ควรพยายามใช้ทุนดำเนินงานของตนเอง ควรมีการสะสมความรู้ประสบการณ์ในภาคเศรษฐกิจและการบริหารอื่นๆ สามารถดำเนินและปฏิบัติด้วยตนเองโดยไม่พึ่งพิงหรือพึ่งพาบุคคลอื่น หรืออ้างอิงกับหน่วยงานอื่นๆ ควรมีบรรทัดฐานของตนเอง ไม่โน้มเอียงไปกับข่าวลือต่างๆ ที่จะนำสหกรณ์ไปสู่ความสับสน

การออมทรัพย์ ควรมีมาตรการในการกระตุ้นให้สมาชิกมีการเก็บออมที่เพิ่มขึ้น ทั้งในส่วนของหุ้น เงินฝาก โดยสหกรณ์ต้องพิจารณาทบทวนนโยบายให้ทันการณ์กับภาวะปัจจุบันอยู่เสมอ สร้างแรงจูงใจให้สมาชิกออมเงินอย่างสม่ำเสมอ

การกำกับหนี้สิน สมาชิกควรรู้จักควบคุมหนี้สินของตนเองให้ได้ ซึ่งมีอยู่หลายวิธี ได้แก่ โดยวิธีทางธรรมชาติซึ่งเป็นการชำระหนี้และสะสมหุ้นให้มีความสมดุลกัน
วิธีการกู้ส่วนต่างซึ่งเป็นการกู้เงินรอบใหม่ให้น้อยกว่ามูลหนี้เดิมจะส่งผลให้หนี้โดยรวมลดลงไปเรื่อยๆ วิธีกำกับการกู้เงินซึ่งเป็นการควบคุมไม่ให้เกิดสภาวะการเสียสมดุลของหลักความมั่นคงเดิม เช่น กู้เงินสัดส่วนของหุ้นกับหนี้มีอัตราลดลงหรือไม่ การกู้เงินต้องไม่กระทบต่อรายได้ส่วนใหญ่ สะสมหุ้นให้มีมากกว่าหนี้อย่างสม่ำเสมอ พยายามกู้แค่จำเป็นต่อการใช้หรือกู้เพื่อสร้างสินทรัพย์

บทส่งท้าย
สภาพการณ์ทางเศรษฐกิจทุกวันนี้ เป็นเครื่องชี้ให้เราต้องตระหนักว่าสภาวการณ์ มิได้อยู่ในสภาพปกติแล้ว เราจึงควรที่จะมีกลยุทธ์ในการดูแลกำกับการให้สามารถดำรงตนอยู่ได้โดยไม่ถูกกระทบกระเทือนหรือหากเดือดร้อนก็น้อยที่สุด ขณะเดียวกันก็ต้องสังเกต และรู้เท่าทันเหตุการณ์ โดยศึกษาจากการเคลื่อนไหวทางเศรษฐกิจที่เปลี่ยนแปลงไปหรือจะได้สามารถเรียนรู้เข้าใจ อีกทั้งสามารถหามาตรการปกป้องตัวเราให้ได้เป็นผลดี หนทางที่แยบยลก็คือยึดหลักและอุดมการณ์สหกรณ์เป็นครรลองชีวิต ในเวลาเดียวกันก็ต้องปรับตัวและสร้างภูมิคุ้มกันด้วยเหตุด้วยผล หนทางสหกรณ์เป็นหนทางที่สะอาด เป็นธรรม และสามารถเป็นที่พึ่งอันประเสริฐได้อย่างแท้จริง เพียงแต่เราสามารถคัดสรรวิธีอันมีประโยชน์ตรงต่อตัวเรามาประยุกต์ให้ใช้ได้อย่างเหมาะสมเพียงใดเท่านั้น หากเราเข้าใจในวิถีแห่งสหกรณ์และนำแนวทางมาใช้ได้อย่างถูกต้องแล้ว เราจะสามารถดำรงตนได้อย่างมีความสมบูรณ์พูนสุขเป็นแน่นอน

... อ่านรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่นี่ ...