สหกรณ์ภาคการเกษตรดำเนินธุรกิจตามวัตถุประสงค์หลักที่กำหนดไว้แบบอเนกประสงค์มี 5 ด้านรับฝากเงิน ให้สินเชื่อ จัดหาสินค้ามาจำหน่าย รวมรวบผลิตผล/แปรรูป และให้บริการ ปี 2553 มีมูลค่าธุรกิจรวมทั้งสิ้น 2.34 แสนล้านบาท หรือคิดเป็นร้อยละ 15.83ของมูลค่าธุรกิจรวมภาคสหกรณ์ไทยทั้งประเทศ ขยายตัวเพิ่มขึ้นร้อยละ 8.85 เมื่อเทียบกับปี 2552 ในรอบ 3 ปีที่ผ่านมา (พ.ศ.2551-2553) ธุรกิจขยายตัวเพิ่มขึ้นต่อเนื่องทุกปี จาก 1.86 แสนล้านบาท ในปี 2551 เป็น 2.34 แสนล้านบาทในปี 2553 แนวโน้มปี 2554 คาดว่าจะขยายตัวเพิ่มขึ้นต่อเนื่องร้อยละ 15.68 เป็น 2.71 แสนล้านบาท

  ความเพียงพอของเงินทุนต่อความเสี่ยง (Capital Strength)  ทุนดำเนินงาน  1.40  แสนล้านบาท  ขยายตัวเพิ่มขึ้นร้อยละ 7.53 เมื่อเทียบกับปี 2552 โดยเป็นทุนของสหกรณ์ร้อยละ33.58 เงินรับฝากร้อยละ36.02 อีกร้อยละ30.40 เป็นเงินกู้ยืมจากภายนอกและอื่นๆ  ทุนของสหกรณ์สามารถรองรับหนี้ภายนอกได้ถึง 1.35 เท่า   จึงเพียงพอต่อการดำเนินงานและไม่เสี่ยงต่อการลงทุน รอบ 3 ปีที่ผ่านมา (ปี2551-2553) ทุนดำเนินการขยายตัวเพิ่มขึ้น 2.83 หมื่นล้านบาท หรือเพิ่มขึ้นร้อยละ 25.24  จาก 1.12 แสนล้านบาท ในปี 2551 เป็น 1.40 แสนล้านบาท ในปี2553 และคาดว่า ในปี 2554 จะเพิ่มขึ้นร้อยละ  11.12

                 คุณภาพสินทรัพย์ (Asset Quality) สินทรัพย์ 1.40 แสนล้านบาท อยู่ที่ลูกหนี้สินเชื่อมากที่สุด 9.15 หมื่นล้านบาท คิดเป็นร้อยละ 65.22 ของสินทรัพย์ทั้งสิ้น  รองลงมาอยู่ที่เงินสดเงินฝากธนาคาร/สหกรณ์ร้อยละ 18.81 อยู่ที่ที่ดิน/อาคาร/อุปกรณ์ร้อยละ 7.69 อยู่ในตราสารหนี้ ร้อยละ 1.02 อีกร้อยละ 7.26 อยู่ในสินค้าและอื่นๆ ตามลำดับ มีลูกหนี้ NPL กว่า 1.9 หมื่นล้านบาท คิดเป็นร้อยละ 21.15 ของลูกหนี้ทั้งสิ้น ดังนั้นจึงขึ้นอยู่กับประสิทธิภาพการบริหารจัดการลูกหนี้เป็นสำคัญ  อย่างไรก็ตามสินทรัพย์ส่วนใหญ่ยังมีคุณภาพ จึงส่งผลให้มีอัตราผลตอบแทนต่อสินทรัพย์ร้อยละ 3.00
            ความสามารถในการบริหารจัดการ (Management Ability)  บริหารจัดการ 5 ธุรกิจหลักสำคัญให้บริการ สร้างมูลค่าเพิ่มธุรกิจ 2.34 แสนล้านบาทต่อปี หรือเฉลี่ย 1.95 หมื่นล้านบาทต่อเดือน  ขยายตัวเพิ่มขึ้นร้อยละ 8.85 เมื่อเทียบกับปี2552  โดยคิดเป็นร้อยละ 15.83  ของมูลค่าธุรกิจรวมภาคสหกรณ์ไทยทั้งประเทศ  รอบ 3 ปี(ปี2551-2553)ขยายตัวเพิ่มขึ้นทุกด้าน โดย ธุรกิจรับฝากเงิน : ขยายเพิ่มขึ้นร้อยละ 39.61 ธุรกิจสินเชื่อ : ขยายเพิ่มขึ้นร้อยละ 27.85 ธุรกิจจัดหาสินค้ามาจำหน่าย : ขยายเพิ่มขึ้นร้อยละ 15.10  ธุรกิจรวบรวมผลิตผล/แปรรูป : ขยายเพิ่มขึ้นร้อยละ 23.56 และธุรกิจให้บริการ : ขยายเพิ่มขึ้นร้อยละ 10.86 และคาดว่า ในปี2554 มูลค่าธุรกิจรวมจะเพิ่มขึ้นร้อยละ 15.68

  ความสามารถในการทำกำไร (Earning)

    สามารถทำกำไรได้ในอัตราร้อยละ 2.85 กว่า 4 พันล้านบาท คิดเป็น ร้อยละ 2.80 ของรายได้ทั้งสิ้น มีเพียง 912 แห่ง ประสบการขาดทุน 490.49 ล้านบาท คิดเป็น ร้อยละ 0.33  ของรายได้ทั้งสิ้น  รอบ 3 ปี (ปี2551-2553)  กำไรสุทธิเพิ่มขึ้นกว่า 1.50 พันล้านบาท หรือเพิ่มขึ้นร้อยละ  57.25 จาก 2.62 พันล้านบาท ในปี2551 เป็น 4.12 พันล้านบาท ในปี2553 และคาดว่า ในปี 2554 จะเพิ่มขึ้นร้อยละ 24.38

   การควบคุมภายในมีพัฒนาดีขึ้นส่วนใหญ่อยู่ในระดับค่อนข้างดี-ดีมากร้อยละ 82.83 เพิ่มขึ้นร้อยละ 12.29 เมื่อเทียบกับปี2552  ขณะที่ระดับต้องปรับปรุงมีเพียงร้อยละ 3.38 ปรับลดลง  ร้อยละ 1.78 เมื่อเทียบกับปี2552 และคาดว่า ในปี2554 จะมีพัฒนาดีขึ้นส่วนระดับดี-ดีมาก และปรับลดลงในส่วนของที่ต้องปรับปรุง

  สภาพคล่องทางการเงิน (Liquidity)

   ความเพียงพอของสภาพคล่องต่อความต้องการเงินของสหกรณ์ภาคการเกษตรไม่น่าเป็นห่วงนัก แม้มีสัดส่วนของสินทรัพย์หมุนเวียนน้อยกว่าหนี้สินหมุนเวียนในอัตรา 1.16 เท่า เนื่องจากหนี้สินหมุนเวียนส่วนใหญ่เป็นเงินรับฝากของสมาชิกร้อยละ 42.50 และลูกหนี้ส่วนใหญ่สามารถชำระหนี้ได้ตามกำหนดเกินครึ่งถึงร้อยละ 65.11 อีกทั้งสมาชิกมีเงินออมเฉลี่ยต่อคนเพิ่มขึ้นร้อยละ 5.85  ขณะที่หนี้สินเฉลี่ยต่อคนปรับลดลงร้อยละ 10.40 เมื่อเทียบกับปี 2552  ดังนั้นสภาพคล่องทางการเงินไม่น่าเป็นห่วงมากนัก

 ผลกระทบของธุรกิจ (Sensitivity)

    มีปัจจัยเสี่ยงเข้ามาอย่างต่อเนื่องทั้งราคาน้ำมัน อัตราดอกเบี้ย ค่าเงินบาท ภัยธรรมชาติ ศัตรูพืช ราคาสินค้า/พืชผลไม่แน่นอน  รวมถึงนโยบายภาครัฐ เหล่านี้ล้วนส่งผลกระทบต่อภาวะเศรษฐกิจสหกรณ์ภาคการเกษตรไม่น้อย ทั้งด้านของการลงทุน การออม การบริโภค และภาระการผ่อนชำระหนี้ของสมาชิก จึงเป็นสิ่งที่ต้องเฝ้าระวังทางการเงิน โดยพัฒนาระบบเตือนภัยทางการเงิน (Warning System) และการพัฒนาระบบการสร้างมูลค่าเพิ่ม(Value Driver) เพื่อการเพิ่มศักยภาพการจัดการทางการเงิน การดำเนินการ และการให้ความสำคัญในการสร้างผลตอบแทนทางสังคม

แนวโน้มเศรษฐกิจสหกรณ์ภาคการเกษตร ปี 2554

***********************