ภาวะเศรษฐกิจสหกรณ์และกลุ่มเกษตรกร ไตรมาสที่ 1/2556

ภาวะเศรษฐกิจไทยไตรมาส 1/2556

          ในขวบปีที่ผ่านมา หากย้อนรอยเศรษฐกิจไทย ปี 2555 ส่งออกวูบ ฉุดจีดีพีหลุดเป้า เศรษฐกิจชะลอตัวแผ่วลง จากผลกระทบพื้นที่เศรษฐกิจหลายแห่งเสียหายจากเหตุการณ์น้ำท่วมใหญ่ และจากพิษวิกฤติการเงินโลก กระแสเงินที่ติดขัดในยุโรปและสหรัฐ จนทำให้อุปสงค์ต่อสินค้าส่งออกจากไทยลดลง ซึ่งในช่วงครึ่งปีแรกของปี2555 ถือเป็นช่วงของการฟื้นฟูประเทศหลังจากพื้นที่เศรษฐกิจเสียหายเกิดขึ้น แต่เราปรับตัวได้ดีมาก สามารถฟันฝ่าจากปัญหาน้ำท่วมจนยืนขึ้นมาได้สง่างามอีกครั้ง ขยายตัวในอัตราที่น่าพึงพอใจทั้ง ๆ ที่ภาคส่งออกของเราไปยุโรปได้รับผลกระทบอย่างมาก ทั้งหมดเป็นสีสันที่เรียกได้ว่าเป็นปีที่ผันผวนปีหนึ่ง ทำให้มองเลยต่อไปข้างหน้าถึงเศรษฐกิจปีงูเล็ก จะเป็นอย่างไร มีความท้าทายอะไรรออยู่บ้าง
          ทันที่ที่ก้าวเข้าสู่ปีพุทธศักราช 2556 เข้าไตรมาสที่ 1 ปัญหาเงินบาทพุ่งแข็งค่าขึ้นรวดเร็วเมื่อเทียบกับดอลลาร์สหรัฐ จนหลุดกรอบ 30 บาท ไปที่ 28 บาท หลังประเทศมหาอำนาจตะวันตก เริ่มตั้งทัพใหญ่เปิดศึกทำสงครามค่าเงิน เพื่อกอบกู้เศรษฐกิจของตนเอง นักธุรกิจตาน้ำข้าวขนเงินมหาศาลเข้ามาหาผลตอบแทนทั้งในรูปของการลงทุน การเก็งกำไรในตลาดหุ้น และค่าเงิน ในประเทศแถบเอเชียมากขึ้นทุกประเทศ จนสร้างแรงกดดันให้ค่าเงินบาทแข็งค่าขึ้นมาอย่างรวดเร็ว และหากทิศทางเงินบาทยังแข็งค่าต่อเนื่อง จะส่งผลกระทบต่อศักยภาพการแข่งขันลดน้อยลงไปในตลาดโลก ตอนนี้เรียกว่าเราเจอทั้งปัญหาค่าแรงและค่าเงินที่แข็งค่าขึ้น โดยเฉพาะสินค้าส่งออกต่างๆ มียอดการส่งออกลดลงเรื่อยๆ สวนทางกับต้นทุนการผลิตที่ทะยานเพิ่มขึ้น รวมถึงปัญหาจากภายในประเทศของเรา เรื่องความขัดแย้งทางการเมืองก็ยังไม่จบสิ้น มีผลต่อระบบเศรษฐกิจด้วยเช่นกัน
          อย่างไรก็ตาม บรรดากูรูทางด้านเศรษฐกิจหลายท่านต่างให้มุมมองความเห็นและคาดการณ์กันว่า เศรษฐกิจไทยปี 2556 น่าจะเติบโตได้ประมาณ 4-6% เนื่องจากความกดดันในวิกฤติเศรษฐกิจต่างประเทศเริ่มลดลงทั้งยุโรป อเมริกา สิ่งที่รัฐบาลต้องใช้โอกาสนี้คือ การสร้างความมั่นใจให้นักลงทุนในประเทศไทยให้ได้ พร้อมกับการเปิดประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน(เออีซี) และใช้ประโยชน์สูงสุดที่จะมาพร้อมเออีซี ภาครัฐต้องลงทุนในการขับเคลื่อนนโยบายใหญ่ ๆ การก่อสร้างโครงสร้างพื้นฐาน ทั้งเรื่องถนน รถไฟฟ้า โครงการเกี่ยวกับชลประทาน โรงไฟฟ้า การกระตุ้นเศรษฐกิจเป็นสิ่งจำเป็น แต่สิ่งสำคัญคือต้องรักษาวินัยทางการคลัง

ภาวะเศรษฐกิจสหกรณ์และกลุ่มเกษตรกร ไตรมาส 1/2556

          กลับมาที่เศรษฐกิจสหกรณ์และกลุ่มเกษตรกร ไตรมาส 1/2556 พบว่า ยังคงขยายตัวได้ต่อเนื่องจากสิ้นปี 2555 เห็นได้จาก การลงทุน และธุรกิจ ขยายตัวเพิ่มขึ้น ผลประกอบการสามารถสร้างรายได้ และทำกำไรให้กับสหกรณ์และกลุ่มเกษตรกร โดยมีปัจจัยสำคัญจากอุปสงค์ด้านสินเชื่อขยายตัวเพิ่มขึ้น ทั้งการใช้จ่ายภาคครัวเรือนรวมทั้งการฟื้นตัวของภาคการผลิต และบริการ ส่งผลให้สหกรณ์และกลุ่มเกษตรกรมีสภาพคล่องทางการเงิน

ความพอเพียงของเงินทุนต่อความเสี่ยง(Capital strength) จากทุนดำเนินงานของสหกรณ์และกลุ่มเกษตรกรที่มีจำนวน 2 ล้านล้านบาท เพิ่มขึ้นร้อยละ 12.33 จากปีที่แล้ว เป็นทุนของสหกรณ์เองจำนวน 8.9 แสนล้านบาท คิดเป็นร้อยละ 44.42 และจากการกู้ยืมมีเพียงจำนวน 4.8 แสนล้านบาท หรือร้อยละ 24.38 โดยทุนของสหกรณ์มากกว่าเงินกู้ยืมเท่ากับ 1.8 เท่า โดยกลุ่มธุรกิจสหกรณ์นอกภาคการเกษตรมีทุนดำเนินงานสูงสุดจำนวน 1.8 ล้านล้านบาท คิดเป็นร้อยละ 90.51 ของทุนดำเนินงานรวมทั้งสิ้น มีอัตราผลตอบแทนต่อส่วนของทุนร้อยละ 7.68 คุณภาพสินทรัพย์ (Asset Quality) จากทุนดำเนินงานนำไปลงทุนในสินทรัพย์รวมทั้งสิ้น 2 ล้านล้านบาท เป็นลูกหนี้สินเชื่อมากที่สุดจำนวน 1.6 ล้านล้านบาท คิดเป็นร้อยละ 77.8 ของสินทรัพย์รวมทั้งสิ้น มีหนี้ที่ไม่สามารถชำระตามกำหนดได้จำนวน 2.9 หมื่นล้านบาท คิดเป็นร้อยละ 1.9 ของมูลหนี้ทั้งสิ้น โดยเป็นเงินสด/เงินฝากธนาคารและสหกรณ์อีกจำนวน 1.8 แสน คิดเป็นร้อยละ 9.5 ของสินทรัพย์รวมทั้งสิ้น มีอัตราผลตอบแทนต่อสินทรัพย์ร้อยละ 3.50 เมื่อพิจารณาในด้านต่อไปคือ ความสามารถในการบริหารจัดการ (Management Ability) ของภาคสหกรณ์ซึ่งมีการบริหารจัดการ 5 ธุรกิจหลัก สามารถสร้างมูลค่าเพิ่มทางธุรกิจรวมจำนวน 1.9 ล้านล้านบาท คิดเฉลี่ยตกเดือนละ 1.6 แสนล้านบาทต่อเดือน ขยายตัวเพิ่มขึ้นทุกธุรกิจโดยเฉพาะด้านสินเชื่อมากสุด รองลงมา คือการรับฝากเงิน และธุรกิจรวบรวมผลผลิต ตามลำดับ ความสามารถในการทำกำไร (Earning) สามารถสร้างรายได้ 3.4 แสนล้านบาท คิดเฉลี่ยตกเดือนละ 2.8 หมื่นล้านบาท และมีกำไรสุทธิรวมทั้งระบบจำนวน 6.1 หมื่นล้านบาท ซึ่งคิดเป็นร้อยละ 17.9 ของรายได้ทั้งสิ้น และคิดเป็นร้อยละ 21.8 ของรายจ่ายทั้งสิ้น สภาพคล่องทางการเงิน (Liquidity) พิจารณาจากอัตราส่วนระหว่างหนี้สินหมุนเวียนต่อสินทรัพย์หมุนเวียน พบว่า หนี้สินหมุนเวียนมากกว่าสินทรัพย์หมุนเวียน 2 เท่า หากแต่ว่า หนี้สินหมุนเวียนเกินกว่าครึ่งเป็นเงินรับฝากของสมาชิกคิดเป็นร้อยละ 57.4 นอกจากนี้เมื่อพิจารณาจากสัดส่วนของลูกหนี้ที่สามารถชำระได้ตามกำหนดพบว่ามีถึงร้อยละ 84.1 ของมูลหนี้ที่ถึงกำหนดชำระทั้งหมด แสดงให้เห็นว่า ถึงแม้หนี้สินหมุนเวียนจะมากกว่าสินทรัพย์หมุนเวียนแต่ส่วนใหญ่เป็นเงินรับฝากจากสมาชิกซึ่งมีโอกาสน้อยมากที่สมาชิกทุกคนจะถอนเงินฝากออกไปในครั้งเดียวพร้อมกันจำนวนมาก ประกอบกับสัดส่วนของจำนวนลูกหนี้ที่สามารถชำระได้ตามกำหนดมีมากกว่าสัดส่วนของลูกหนี้ที่ชำระหนี้ไม่ได้ตามกำหนด ดังนั้นสภาพคล่องของภาคสหกรณ์ทั้งระบบจึงอยู่ในสถานะที่ค่อนข้างปลอดภัยแต่ไม่ควรประมาทและต้องใช้ความระมัดระวังในการดำเนินธุรกิจ ผลกระทบของธุรกิจ (Sensitivity) จากสถานการณ์ปัจจุบันที่มีความเสี่ยงทางธุรกิจหลายด้าน เช่น ราคาวัตถุดิบ ราคาน้ำมัน ค่าแรงขั้นต่ำที่มีแนวโน้มปรับตัวสูงขึ้น อัตราดอกเบี้ยที่ทรงตัวอยู่ในระดับต่ำ และการแข็งค่าขึ้นของเงินบาท สิ่งเหล่านี้ล้วนส่งผลต่อความสามารถในการสร้างรายได้และทำให้ต้นทุนเพิ่มขึ้นทั้งสิ้น ดังนั้นภาคสหกรณ์ควรลดผล กระทบดังกล่าวด้วยการกำหนดแผนรองรับความเสี่ยงอย่างเป็นระบบและครอบคลุมทุกปัญหาที่เป็นไปได้เพื่อสร้างความเข้มแข็งอย่างยั่งยืนแก่สหกรณ์ต่อไป

จากข้อมูลที่กล่าวมาข้างต้น สะท้อนภาพเศรษฐกิจภาคสหกรณ์ไทยเมื่อสิ้นสุดไตรมาส 1/2556 ว่ามีความสามารถในการบริหารจัดการธุรกิจได้ค่อนข้างดีระดับหนึ่ง ถึงแม้ว่าจะได้รับผลกระทบจากภาวะเศรษฐกิจในประเทศก็ตาม มีการขยายตัวเพิ่มขึ้นเกือบทุกธุรกิจ ผลการดำเนินธุรกิจประสบผลสำเร็จมีกำไรทุกกลุ่ม บ่งชี้ให้เห็นธุรกิจให้บริการของสหกรณ์และกลุ่มเกษตรกรยังคงได้รับการตอบรับจากสมาชิกและบุคคลทั่วไปเป็นอย่างดี จึงกล่าวได้ว่าภาคสหกรณ์ไทยสามารถดำเนินงานไปได้ด้วยดีเป็นปกติ มีการเติบโตทั้งธุรกิจและรายได้